Sai lầm thường gặp khi lắp van xả áp và cách khắc phục

Van xả áp là bộ phận quan trọng giúp bảo vệ hệ thống tưới khỏi tình trạng tăng áp đột ngột, giảm nguy cơ rò rỉ và đảm bảo đường ống hoạt động ổn định. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều người vẫn lắp đặt sai kỹ thuật, dẫn đến mất áp, giảm hiệu suất tưới và hư hỏng thiết bị. Bài viết dưới đây tổng hợp những lỗi phổ biến nhất khi lắp van xả áp, kèm nguyên nhân và giải pháp khắc phục theo tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt An Nông.

Van xả áp là gì? Vì sao cần lắp đúng kỹ thuật?

Van xả áp không chỉ bảo vệ đường ống mà còn giữ cho các thiết bị trong hệ thống tưới như béc phun, máy bơm hay bộ lọc hoạt động ổn định. Khi áp lực tăng quá mức, nếu không có van xả áp, đường ống có thể bị phồng, nứt hoặc thậm chí vỡ, dẫn đến hư hỏng toàn bộ hệ thống và tốn kém chi phí sửa chữa.

Ngoài ra, van xả áp còn giúp duy trì áp lực ổn định trong hệ thống, đảm bảo nước đến các béc tưới đồng đều, hạn chế tình trạng béc phun mạnh – yếu không đều, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

Một van xả áp lắp đúng kỹ thuật sẽ:

• Xả nước chính xác khi áp lực vượt ngưỡng, tránh tổn hại đến đường ống và thiết bị.

• Ngăn hiện tượng mất áp toàn tuyến, đảm bảo máy bơm hoạt động ổn định, không quá tải.

• Kéo dài tuổi thọ hệ thống tưới và các thiết bị liên quan.

Vì vậy, việc lắp đặt van xả áp đúng vị trí, chọn đúng dải áp phù hợp với loại máy bơm và hệ thống tưới là yếu tố quyết định để hệ thống hoạt động an toàn, bền bỉ và hiệu quả.

Sai lầm thường gặp khi lắp van xả áp

1. Lắp sai vị trí hoặc quá xa khu vực áp lực cao

Nhiều hệ thống đặt van xả áp ở cuối đường ống hoặc tại những điểm có áp lực thấp. Điều này khiến van không thể bảo vệ khu vực chịu áp lực lớn nhất, dẫn đến:

• Phồng ống hoặc nổ ống gần máy bơm
• Áp lực không đều lên các béc tưới
• Van gần như vô tác dụng

Vị trí đúng: luôn lắp gần máy bơm, đầu tuyến hoặc tại nơi có áp lực cao nhất trong hệ thống.

2. Chọn sai dải áp hoặc không điều chỉnh theo máy bơm

Mỗi van xả áp có giới hạn áp làm việc riêng. Nếu chọn sai:

• Dải áp quá thấp → van xả liên tục → tụt áp toàn hệ thống
• Dải áp quá cao → van không mở khi áp tăng → nguy cơ nổ ống

Lỗi phổ biến nhất là đổi máy bơm mạnh hơn nhưng không điều chỉnh lại van xả áp, khiến ngưỡng xả không còn phù hợp.

3. Lắp ngược chiều dòng chảy hoặc siết ren sai kỹ thuật

Trên thân van xả áp luôn có mũi tên thể hiện hướng nước. Nếu lắp ngược:

• Van đóng – mở không đúng
• Hệ thống mất áp, nước tưới yếu

Ngoài ra, siết ren quá mạnh hoặc quấn băng tan sai chiều dễ gây:

• Rò rỉ nước liên tục
• Ren bị nứt hoặc biến dạng
• Van không kín hoàn toàn

Đây là lỗi cơ bản nhưng xuất hiện rất nhiều ở các hệ thống lắp đặt thủ công.

4. Không lắp lọc hoặc không kiểm tra hệ thống trước khi vận hành

Van xả áp rất nhạy với cặn bẩn. Nếu không có lọc đầu nguồn:

• Cát, rong hoặc đất có thể kẹt trong lò xo
• Van mở chậm hoặc không mở
• Van xả sai áp, gây mất an toàn

Bên cạnh đó, việc cho hệ thống chạy ngay sau khi lắp mà không xả cặn và kiểm tra áp lực trước dễ khiến van kẹt hoặc rò rỉ ngay từ lần đầu vận hành.

5. Không bảo trì hoặc hiệu chỉnh sau thời gian dài sử dụng

Sau vài tháng hoạt động, lò xo trong van có thể:

• Giảm độ đàn hồi
• Mở sớm hơn hoặc trễ hơn mức áp được cài đặt
• Không xả khi áp tăng cao

Nếu không kiểm tra định kỳ, van hoạt động sai ngưỡng và âm thầm gây tổn hại đường ống – đây là lỗi thường bị bỏ quên nhất.

6. Dùng van xả áp kém chất lượng hoặc lắp đặt tràn lan gây lãng phí

Van kém chất lượng thường gặp các vấn đề:

• Ren yếu, dễ nứt khi siết
• Lò xo rỉ sét, hoạt động không ổn định
• Gioăng cao su kém, gây rò rỉ
• Vật liệu không chịu UV, nhanh lão hóa khi phơi nắng

Ngoài ra, nhiều hệ thống lắp quá nhiều van xả áp mà không có tính toán kỹ thuật, gây:

• Lãng phí chi phí
• Giảm áp không cần thiết
• Khó kiểm tra, khó bảo trì

Giải pháp đúng:

• Chọn van từ thương hiệu uy tín, vật liệu tốt, có thông số rõ ràng
• Lắp đúng số lượng cần thiết tại các điểm quan trọng
• Điều chỉnh van theo đúng áp lực của máy bơm

Khi chọn đúng loại van và lắp đặt chuẩn kỹ thuật, hệ thống sẽ vận hành ổn định, tiết kiệm và hạn chế rủi ro tối đa.

Cách khắc phục và lắp đặt van xả áp đúng kỹ thuật

Xác định vị trí lắp đặt và chọn dải áp phù hợp

Để van xả áp hoạt động hiệu quả, trước tiên cần lựa chọn vị trí lắp đúng và dải áp phù hợp với hệ thống:

• Van nên được đặt gần máy bơm, tại đầu tuyến hoặc những điểm có áp lực cao nhất.
• Chọn van có dải áp phù hợp với loại hệ thống:
  
  • Tưới nhỏ giọt: 0.8–1.2 bar
  • Tưới phun mưa: 2–4 bar
• Ngưỡng áp của van nên cao hơn áp làm việc tiêu chuẩn từ 10–20% để vừa bảo vệ hệ thống vừa tránh thất thoát áp.

Việc chọn đúng vị trí và dải áp giúp van xả áp hoạt động chính xác, bảo vệ đường ống, máy bơm và đảm bảo áp lực tưới ổn định.

Quy trình lắp đặt chuẩn kỹ thuật

Để lắp đặt van xả áp đúng kỹ thuật, cần tuân thủ các bước sau:

1. Xác định chiều dòng chảy theo mũi tên trên thân van.
2. Quấn băng tan đúng chiều, 5–7 vòng, tránh quấn quá dày gây nứt ren.
3. Siết ren vừa đủ lực, tránh làm nứt hoặc biến dạng ren.
4. Lắp bộ lọc trước van để ngăn cặn bẩn, cát hoặc rong rêu kẹt van.
5. Đặt van thẳng đứng, giúp lò xo hoạt động chính xác và van mở – đóng đúng áp.
6. Chạy thử hệ thống và kiểm tra rò rỉ, áp lực và hoạt động của van.

Kiểm tra và hiệu chỉnh trước và sau vận hành

Sau khi lắp đặt:

• Đo áp bằng đồng hồ để kiểm tra van mở đúng áp chưa.
• Điều chỉnh ngưỡng áp theo hướng dẫn nhà sản xuất nếu cần.
• Quan sát xem van có xả liên tục hay không, tránh mất áp không cần thiết.
• Sau 1–2 tuần, kiểm tra lại để đảm bảo van vẫn hoạt động ổn định và chính xác.

Bảo trì định kỳ và khuyến nghị từ Việt An Nông

Để duy trì hiệu suất và tuổi thọ của van xả áp:

• Vệ sinh lưới lọc 2–4 tuần/lần để ngăn cặn bẩn tích tụ.
• Kiểm tra hoạt động van 3–6 tháng/lần để phát hiện kịp thời sự cố.
• Thay mới van khi có dấu hiệu mòn, kẹt hoặc phản hồi chậm.
• Ưu tiên sử dụng van chất lượng cao: ren đồng hoặc nhựa kỹ thuật chống UV, đảm bảo độ bền và ổn định trong điều kiện nắng nóng.

Bảo trì đúng cách không chỉ giúp hệ thống tưới vận hành bền bỉ mà còn giảm rủi ro tăng áp, bảo vệ máy bơm và đường ống, đảm bảo hiệu quả tưới tối ưu.

Kết luận

Van xả áp là thiết bị nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng, giúp bảo vệ đường ống, máy bơm và thiết bị tưới khỏi áp lực vượt ngưỡng, đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và hiệu quả. Sai lầm như lắp sai vị trí, chọn dải áp không phù hợp, lắp ngược chiều, bỏ qua lọc hoặc bảo trì định kỳ, hay dùng van kém chất lượng, đều có thể gây mất áp, rò rỉ và hư hỏng thiết bị.

Chọn van chất lượng, lắp đúng vị trí, điều chỉnh áp phù hợp và bảo trì định kỳ sẽ giúp van xả áp hoạt động tối ưu, tưới đều, tiết kiệm nước và kéo dài tuổi thọ hệ thống. Liên hệ ngay Việt An Nông để được tư vấn lắp đặt van xả áp đúng kỹ thuật và tối ưu hệ thống tưới tự động.

VIỆT AN NÔNG – CHUYÊN NHẬP KHẨU VÀ CUNG CẤP CÁC GIẢI PHÁP TOÀN DIỆN VỀ HỆ THỐNG TƯỚI, BÉC TƯỚI CÂY VÀ HỆ THỐNG TƯỚI TỰ ĐỘNG MỚI NHẤT